DRUKOWANIE SITOWE
maszyny sitodrukowe dociskowe składają się z płyty podtrzymującej
zadrukowane podłoże, ramy utrzymującej formę drukową oraz rakla.
farka nakładane jest na całej powierzchni ramy, na boku równoległym
do rakla. Rakiel przesuwany jest przez całą powierzchnię ramy, tak,
aby farba przecisnęła się przez jej oczka wprost na podłoże do zadrukowania.
Gdy oderwie się siatkę od podłoża farba z oczek sita przenosi się
na podłoże zadrukowywane.
Rakiel wykonany jest z gumy i służy do przeciskania farby przez
oczka siatki, aby farbę na podłożu równomiernie rozłożyć oraz do
zbierania nadmiaru farby z siatki. Giętkosć materiału, z którego
wykonany jest rakiel pozwala na nadrukowywanie na nierównych podłożach
oraz niekształtnych przedmiotach. Na nadruk wpływ ma także kształt
końcówki rakla, który dobierany jest odpowiednio do osiagnięcia
pożądanych efektów.
Ilosć farby, która zużywana jest przy tego typu wydrukach, jest
znacznie większa niż przy innego rodzaju technikach drukarskich
zależy także od tego, jaki skutek estetyczny chcemy uzyskać. Konsystencja
farby sitodrukowej musi być odpowiednia.
Drukowanie sitodrukowe może odbywać się w dwojaki sposób:
- rama z siatką przylega do całego podłoża i od całego podłoża odrywa
się siatkę po przecinięciu farby
- sito z ramą znajduje się w pewnej odległoci od podłoża i dotyka
go tylko w momencie nacisku rakla na sito
Maszyny sitodrukowe mogą być:
- płaskie, gdzie sito jest płaskie, dociskane do cylindra
- sito wykonuje w nich ruch postępowo - zwrotny, a cylinder obraca
się (patrz rys.)
- dociskowe, gdzie sito i powierzchnia nadruku sa płaskie
- rotacyjne, w których siatka rozpięta jest na ramie o
kształcie cylindrycznym, a sito dociskane jest do powierzchni
cylindrycznej.
Formy sitodrukowe
Pierwotnie materiałem używanym do produkcji form był jedwab, ze
względu na bardzo dokładną strukturę siatkową i łatwość dostosowania
jako forma drukowa. Jedwab został zastąpiony przez włókna syntetyczne
(nylon, poliester) lub cienki drut ze stali nierdzewnej. Takie formy
mają większą odporność na rozdarcie i na chemikalia, są łatwe w
czyszczeniu i przygotowaniu do ponownej eksploatacji.
Oczka sita syntetycznego posiadają różne parametry, w zależności
od zastosowania sita - wyróżnia się w szczególności: gęstość tkaniny
grubość nitki jakość oczek te parametry mają wpływ na grubość warstwy
farby i jakość odwzorowania szczegółów. Rama sita powinna być na
tyle wytrzymała, aby utrzymać napiętą na niej siatkę.
Ramy wykonywane są z metalu lub tworzywa sztucznego w różnych wymiarach.
Wytwarzanie form
- ręczne - polega na rysowaniu (malowaniu) poprzez zatykanie
oczek siatki, które mają nieprzepuszczać farby lub wykrawaniu
szablonu (maski) z laminowanego papieru lub samoprzylepnego materiału
z tworzywa sztucznego.
- fotochemiczne - najczęściej stosowana forma w nowoczesnym
sitodruku. Obraz, który ma być drukowany, eksponowany jest na
materiał światłoczuły jako diapozytyw (obszary obrazu nie są transparentne).
Otrzymany materiał, czytelny od strony emulsji, eksponowany jest
światłe na drugą emulsję. W tych obszarach obrazu, które nie są
tym razem naświetlane przez diapozytyw, emulsja jest rozpuszczana
i pozostawia otwarte oczka.
technologia bezpośrednia: formę wykonuje się bezpośrednio
na sicie wcześniej pokrywanym światłoczułą emulsją. Emulsję naświetla
się przez diapozytyw. Gdy obraz wywoływany jest w ciepłej wodzie,
emulsja garbuje się w miejscach naświetlonych i wymywa w nienaświetlonych.
Jakość formy nie jest szczególna, ale jest ona mocniejsza niż
w metodzie pośredniej, więc oferuje możliwość większego nakładu.
Po wydrukowaniu sito odzyskuje się przez odwarstwienie maski.
technologia pośrednia: dwuetapowe wykonanie formy: naświetlenie
osobnej warstwy materiału światłoczułego i umieszczenie jej pod
sitem. Daje to wysoką jakość dzięki małemu dystansowi między szablonem
a zadrukowywanym materiałem. Pomocniczo stosuje się fabrycznie
wykonane warstwy kopiowe na papierze lub poliestrze. Nakłada się
na nie podłoże tymczasowe (folię), na które, stroną emulsji, nakłada
się diapozytyw. Kolejno ściska się je w kopioramie i wykonuje
naświetlenie. Po ekspozycji papier wywołuje się w ciepłej wodzie,
a następnie zdejmuje się go. Warstwa emulsji powstała po zdjęciu
papieru jest przenoszona na sito i przytłoczona do niego. Po wyschnięciu
zdejmuje się folię i powstaje gotowa forma.
- elektroniczne - skomputeryzowane rysowanie lub cięcie
szablonów, sterowane ze stacji typu CAD (Computer Aided Design).
Materiał ilustracyjny zostaje przepuszczony przez ploter tnący
lub rysujący, tworzący odpowiedni szablon następnie montowany
na sicie lub formę na materiale maskującym umieszczonym bezpośrednio
na sicie. Jest to metoda analogiczna do ręcznej, ale w pełni zautomatyzowana.
Różne stopnie automatyzacji maszyn sitodrukowych wpływają na szybkość
drukowania:
- podawanie ręczne podłoża (150 - 200 odbitek na godzinę)
- półautomatyczne (600 - 1200)
- 3/4 zautomatyzowania (1200 - 1500)
- pełna automatyzacja z płaską ramą (1500 - 2000)
- pełna automatyzacja z cylindrem (2500 - 3000)
Ograniczenia druku z form sitowych:
- większy stopień tolerancji rejestrowej (pasowania) - należy
unikać dokładnego pasowania obszarów, które będą zadrukowywane
innymi farbami i zachować minimalną przestrzeń nachodzenia na
siebie obydwu obszarów - w ten sposób otrzymamy wydruk, na którym
kolory nie będą na siebie zachodziły.
- kroje i stopnie pism - jeżeli przyjęto pismo o stopniu mniejszy
niż 8 pt, będzie ono gorzej odwzorowane. Należy wtedy stosować
pisma bezszeryfowe i takie, które mają krój o jednakowej szerokości
linii.
- ograniczenia w reprodukcji tonów - duży przyrost punktu rastrowego
przeszkadza w reprodukcji wysokich świateł (do 15%) i głębokich
cieni (do 85%). Dlatego też dla zmniejszenia mory powinno się
unikać sit, których gęstość oczek jest wielokrotnością liniatury
rastra. Należy także stosować eliptyczną strukturę punktów rastrowych
Zalety sitodruku:
- druk na podłożu płaskim i cylindycznym
- druk na praktycznie każdym rodzaju podłoża
- gruba warstwa farby (10 - 15 mµm), co daje dobre nasycenie
barw
- wysoka odporność na promieniowanie UV
|
|
1 - sito
2 - rakiel
3 - farba
4- zadrukowywane podłoże
1 - sito
2 - rakiel
3 - farba
4- zadrukowywane podłoże
1 - sito
2 - rakiel
3 - farba
4- zadrukowywane podłoże
|